کد مطلب:35720 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

دلايل شيخ طوسي بر لزوم عصمت پيامبران چيست و نقد سخن ايشان چگونه است؟

1- اگر پيامبران معصوم نباشند، در اين صورت بايد از دو مطلب متناقض پيروي كنيم، زيرا همان طور كه گفتار آنان حجت است كردار آنان نيز حجت ميباشد، اگر كردار و گفتار آنان هماهنگ باشد در اين صورت پيروي از هر دو بي اشكال است ولي اگر عمل آنها مخالف گفتارشان باشد، در اين موقع بايد از دو مطلب متناقض پيروي كنيم.
نقد: اين دليل چندان استوار نيست، زيرا كساني كه فعل پيامبر را حجت ميدانند از اين نظر است كه او را معصوم ميدانند، و اگر عصمت پيامبران ثابت نشود هرگز فعل آنها حجت نخواهد بود تا در صورت مخالفت، از دو امر متناقض پيروي كرده باشيم و فقط قول آنها براي ما حجت خواهد بود. و به ديگر سخن، رفتار پيامبران در صورتي حجت است كه با گفتار آنها مخالف نباشد، و در صورت مخالفت حجت نيست.
2- اگر پيامبران معصوم نباشند، در صورت ارتكاب خلاف، بايد آنان را از عمل خلاف بازداشت و بازداري و به اصطلاح «نهي از منكر» موجب ايذاي آنان ميگردد، و ايذاي پيامبران، به نص قرآن مجيد، حرام ميباشد، چنانكه ميفرمايد: «و الذين يُؤذون رسول الله لَهُم عذاب اليم». توبه/61. [كساني كه پيامبر خدا را اذيت ميكنند براي آنان عذاب دردناكي است].
نقد: اين دليل نيز بسان گذشته صحيح نيست، زيرا ايذاي پيامبر در صورتي حرام است كه ملاك صحيحي در آن نباشد و در غير اين صورت هرگز حرام نخواهد بود و نظير آيه گذشته درباره مؤمنان نيز وارد شده است، چنانكه ميفرمايد: «و الذين يؤذون المؤمنين و المؤمنات بغير ما اكتسبوا فقد احتملوا بُهتانا و اِثماَ مُبينا» احزاب/58. [كساني كه مردان و زنان با ايمان را بدون جهت اذيت ميكنند، بهتان و گناه آشكاري را متحمل شدهاند] جمله «بغير ما اكتسبوا» ناظر به آزارهاي بيجا و نارواست كه علتي جز عداوت و امثال آن ندارد و هر دو آيه از آن سلسه آزارهايي كه مولود اجراي مقررات مذهبي است منصرف ميباشد و هرگز شامل آن نميگردد. كوتاه سخن اينكه اگر از دلائل ديگر، مصونيت پيامبر ثابت شد و فهميديم كه وي گرِد گناه نميگردد، در اين صورت ميتوان گفت آزار پيامبر جايز نيست ولي اگر در مسئله عصمت مردد شديم و يا خلاف آن ثابت گرديد نميتوان گفت كه آزار پيامبر مطلقا جايز نيست و به اصطلاح نميتوان براي آيه يك چنين اطلاقي ثابت نمود.

---

: آية الله جعفر سبحاني
رسالت جهاني پيامبران و برهان رسالت